uBlock Origin: Reklamsız Web Deneyimi

Reklam engelleyici ihtiyacımı yaklaşık beş altı sene boyunca AdBlock Plus eklentisi ile giderirken, bahsi geçen eklentiden çok daha verimli ve hafif bir eklenti olan uBlock Origin ile birkaç ay önce tanıştım.

Neden uBlock Origin ?

  • Tarayıcı eklentisi olarak internette gezinme hızınızı etkilemeden çalışabilmesi.
  • Gerçekten görmek istemediğiniz reklamları engellemesi (YouTube reklamları dahil).
  • Web siteleri üzerindeki tüm tracker (takipçi)’ları engelleyerek gizliliğinizi koruması.
  • Engellenen harici kaynaklar vesilesiyle nette gezinme hızınızın artması.

macOS Catalina (10.15.7) üzerinde Google Chrome 89.0.4389.90 (Resmi Derleme) (x86_64) sürümü ile aylardır kullanmakta olduğum bu eklentiden memnunum.

Eklentiyi tarayıcılarınızda tek tıkla kurup, kullanarak daha temiz ve reklamsız bir web deneyimine başlayabilirsiniz.

Github Sayfası | Google Chrome eklentisi | Mozilla Firefox eklentisi|
Opera eklentisi

Öne çıkan görsel: Diego PH, unsplash.

Alan Adı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Selamlar dostlar,

Uzunca bir süre gönüllülük esasıyla sıfırdan kurduğum / katkıda bulunduğum irili ufaklı birçok web projesi oldu ve bu projelerin bende hatrı sayılır bir tecrübe oluşturduğunu söylemeliyim.

İşte bu tecrübe ışığında sizlere alan adı seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı noktalardan bahsetsem fena olmaz diye düşündüm.

Hatta bu blogun ziyaretçileri içerisinde uzun yıllar birçok web projesine emek vermiş, kıymetli arkadaşlarımız / büyüklerimiz de var ve vakit ayırıp bu yazıya yorum alanında ekleme yaparlarsa tam bir tecrübe paylaşımı olacağını düşünüyorum.

Evet, girizgahı uzatmadan konuya geçelim.

Alan Adı (domain) nedir ?

Alan adı, kısaca ifade edersek; web sitenize ulaşmak için internet tarayıcınızın adres satırına yazdığınız site ismidir.

Hangi alan adı uzantısını seçmeli ?

Dostlar, öncelikle favori TLD (Top Level Domain) uzantıları sırasıyla;

  • .com
  • .net
  • .org

şeklinde tercih ediliyor.

Ben bu blogda estetik kaygılarla .info uzantısını seçtim. Onur’s Info isminde bir blog, adres olarak https://onurs.info olarak görünürse daha uyumlu olur diye düşündüm.

Sizlere tavsiyem ise, yolun başındaysanız mümkünse seçiminizi .com’dan yana kullanmanız.

Neden .com ?

1) Kullanıcılar .com’a oldukça alışık.

2) Cep telefonlarında bile bir web sitesinin ismini yazmaya başladığınızda kestirme olarak .com’la tamamlama seçeneği beliriyor.

3) Fiyat anlamında güzel teklifler bulabiliyorsunuz ve yenileme ücretleri de diğer alan adlarına göre nispeten uygun oluyor.

4) Alan adınıza bağlı bir e-posta oluşturduktan sonra bunu insanlarla yazılı olarak paylaşırken pek sıkıntı yok ama sözel olarak paylaşmak istediğinizde, .com domain kullanmak daha pratik oluyor.

Mesela, iletisim@onurs.info yerine iletisim@onursinfo.com gibi bir adres olduğu zaman insanlara bu format daha tanıdık geliyor.

Nedense insanlar bir mail adresinin abcedf@xyz.com gibi bir formatta olması gerektiğini düşünüyorlar. Bu algının oluşmasında @hotmail.com @outlook.com @gmail.com @yandex.com gibi servislerin etkisinin büyük payı olsa gerek.

Alan adını nereden satın almalı ?

Öncelikle projenizin devamlılığı için ICANN onaylı bir alan adı kayıt operatörü kullanmanızın faydalı olacağını ve yaşayacağınız olası sorunların en baştan önüne geçeceğinizi düşünüyorum.

Ülkemizde ICANN onaylı kayıt operatörleri arasında Turhost, isimtescil… gibi şirketler var. Bunun dışında yabancı kayıt operatörlerinden de alan adı satın alabilirsiniz. Örneğin: namesilo.com, name.com gibi.

Ya da hosting hizmeti aldığınız ve güvendiğiniz bir hizmet sağlayıcıdan da alan adı alabilirsiniz. Bu modelde asıl kayıtçının bayiliğini yapan firma, size kendi hesabı üzerinden alan adı kayıt imkanı sunuyor. Bu şekilde bir alış verişte muhatap olduğunuz bayiye güvenmeniz gerekir. Aksi halde alan adı elinizde patlayabilir ve projeniz yarıda kalabilir.

Satın aldığınız alan adını daha sonra istediğiniz kayıtçıya alan adı transferi ile aktarmanız da mümkün. Örneğin name.com’dan bir alan adı aldınız fakat yenileme zamanınız geldiğinde namesilo.com’da daha ucuz bir fiyat yakalarsanız, alan adınızı namesilo’ya transfer edebilirsiniz. Transfer sonrası muhatabınız namesilo olacak ve oradan devam edeceksiniz (firma isimleri örnek olması açısından kullanıldı).

Bu arada ben bu blogun alan adı olan onurs.info adresini bir Namesilo bayisi olan Özkula Internet Hizmetleri üzerinden satın aldım. Alan adı whois sorgularında Namesilo üzerinden kayıt edilmiş görünmesine rağmen benim muhatabım Özkula Internet Hizmetleri.

Bu hareketi yapmak, hem hosting hem de domanini aynı yerde yönetmemi sağlarken fiyat anlamında da .info alan adında en uygun fiyatı yakalamamı sağladı.

Bunun dışında, Namesilo’dan doğrudan .info alan adı satın almış olsaydım zaman zaman bazı doğrulama mekanizmaları ile uğraşabileceğimi de gördüm (örneğin gerçek bir kişi olduğunuzu kanıtlamak için birtakım gereksiz ve standart dışı prosedürlerden geçmek). Özkula, bayi olarak sattığı tüm alan adlarını Namesilo üzerinde kendi hesabında tuttuğu için bu detaylarla uğraşmak zorunda kalmadım mesela.

.tr gibi yerel alan adı uzantısı tercihi

.tr alan adlarının Google sıralamasına etkisi üzerinde birçok görüş var.

Kimileri evet, etki ediyor dese de kimilerine göre içerik açısından zengin ve altyapısı güçlü bir sitenin alan adı uzantısının ne olduğunun pek de kıymeti kalmadığı söyleniyor.

Öncesinde isimsoyisim.com.tr şeklinde bir kişisel blog sahibiydim.

Bahsettiğim blog için .tr uzantılı alan adını ODTÜ’ye ait Nic.tr üzerinden çok uygun fiyatlarla satın almak mümkündü. Fakat birkaç yıl önce nic.tr, adsoyad.com.tr alan adlarının satışını diğer firmalara pasladı ve maliyetler inanılmaz derecede arttı. Örneğin önceden nic.tr üzerinde 5 yıllık adsoyad.com.tr alan adı kaydı 90 lira maliyetliyken, şu an yetkili diğer kayıtçılarda böyle bir imkan bulunmamakta.

Kısaca konu kişisel tercihinize kalmış durumda.

Diğer öneriler

Klasik önerilerden bazıları;

1 ) Alan adı seçiminiz akılda kalıcı olsun.

2) SEO ile uyumlu olsun.

3) Alan adında sayı ya da tire gibi işaretleri kullanmaktan kaçının.

4) Almak istediğiniz alan adı, daha önce kullanılmış ise geçmişini , ne gibi projelerde kullanıldığını kontrol edin.

Whois kaydı ve bazı konular

Kullanılmakta olan bir alan adının kim tarafından kaydedildiğini, hangi kayıt operatörü üzerinde bulunduğunu whois kaydı ile görebilirsiniz.

Whois kaydına baktığınızda, kişisel bilgilerimin gizli olduğunu fark edeceksiniz (daha sonra vazgeçtim ve gizliliği kaldırdım). Bunu Privacy Guardian adındaki ücretsiz gizlilik servisi vesilesiyle yapabildim. Kısaca alan adı whois kaydı gizleme seçeneği olarak belirtilen bu hizmet, bazı operatörlerde ücretsizken bazı operatörler yıllık ekstra bir ücret talep edebiliyor.

Yine de şunu belirtmekte fayda var; whois kaydını bu şekilde gizlediğinizde script kiddie olarak tabir edilen küçük hackerlar veya kötü niyetli kişilerden korunmuş oluyorsunuz fakat…

Bir fakat var ki yeterli çevre ve kaynağa sahip kişiler, bir web sitesine ait domain whois kaydını en başından başlayarak ortaya koyabiliyorlar. Benim kaydım gizli, bana bir şey olmaz diye düşünerek fütursuz hareketlerde bulunmamanızı tavsiye ederim.

Whois kaydında bulunan bilgileriniz:

  • Ad Soyad
  • Adres
  • Telefon
  • E-posta

bilgileridir.

Bu bilgileri farklı girmek isteyebilirsiniz.

Bu durumda dikkat etmeniz gereken, erişim sağlayabileceğiniz bir e-posta adresi girmeniz. ICANN düzenlemeleri gereği, kayıt operatörü tarafından belirli periyotlarda doğrulama e-postası gönderilebiliyor.

Eklemek istedikleriniz / sorular / yorumlar

Bu kısmı da size bırakıyorum. 🙂


Öne çıkan görsel: Leon Seibert, Unsplash.

WhatsApp ve Gizlilik Goygoyu

Selam,

Son iki gündür piyasada dönen WhatsApp geyiği yüzünden aşağıda bahsedeceğim profilde kişilerin yorumlarını, twitlerini, söylemlerini izliyor, görüyor, dinliyor, bunlara maruz kalıyorum.

Profil 1: Umurumda değil

”Yazdığım şeylerin gizlenecek bir tarafı yok, okuyan da en fazla güler geçer” insanları bu gruba dahil.

Profil 2: Yerli ve Milli

”Yerli ve milli uygulamalarımız olan BiP’e, Dedi’ye, Gedi’ye, …’ya geçelim, verilerimiz yurt içinde kalsın” insanlarını bu grupta görüyoruz.

Profil 3: Birden Telegram’a Meyledenler

İki günde beliren Telegram aşkı ve sevgisiyle Telegram’a oluşan sonsuz güven hissi birleşince, bu kullanıcı kitlesi anında Telegram’a abandı.

Hatta Telegram da bu durumu, Twitter’dan WhatsApp’a laf çakarak kutladı.

Profil 4: Signal’ciler

Elon Musk’ın Twit’iyle aydınlanan kesim.

Bu arada diş macunu olan Signal de espirili bir mesaj vermiş. Yeminle benim aklıma gelmişti. Radyonun görüntülü olanı.

Profil 5: Olan biteni seyreden

Ben.

Web’de gezinirken reklam takipçilerinin, bitcoin madencilerinin, analitik yazılımlarının, sosyal medya butonlarının sizi takip etmesini istemiyorsanız, önce düzgün bir Web tarayıcı seçerek başlangıç adımı atabilirsiniz.

WhatsApp’tan hangi uygulamaya geçeceğimizi sonraki adımda konuşabiliriz . Web maalesef ki mobilden ibaret değil. En azından benim için.

Eskiden olsa buraya ciddi ciddi tespitler, analizler filan kasardım. Kendimce bir şeyler için yol gösterirdim, artık ben de olanı biteni seyrediyorum. Böylesi daha iyiymiş.

via GIPHY


Öne çıkan görsel: Christian Wiediger, Unsplash.

Alan Adı ve Hosting Ücretleri

Selamlar dostlar,

Alan adı ve hosting ücretleri döviz kuruna bağlı olarak güzel bir artış gösterdi.

Geçen sene 30 lira civarına aldığım alan adını bu sene 90 lira olarak yenilemek durumunda kaldım.* Hosting ücreti olarak da piyasaya göre uygun sayılabilecek bir yerden hizmet almama rağmen, en basit yıllık Linux hosting planı maliyeti 80 – 100 TL* civarına yaklaşmış durumda.

Kişisel blog sahibi olmanın da yavaş yavaş lüks sayılmaya başlandığını söyleyebiliriz herhalde.

Bir ara WordPress.com‘a içli içli baktım, oluru var mı diye. Yok, orası da fena bozmuş. Bir kere domaini kaybedeceksin, cartcurt.wordpress.com olacak. Bunun dışında yazıların, sayfaların sağından solundan reklam fırlayacak ve olur olmadık yerde ”WordPress.com’da hemen bir blog oluşturun” filan yazacak.

Eskiden bu saydıklarımız yokken nispeten bir alternatifti ama WordPress.com’un, ücretsiz de olsa tercih edilemeyeceğine kanaat getirmiş bulundum.

Bu self – hosted zehrini bir kere aldıktan sonra buradan dönüş olmuyor sanırsam. Ne demişler,

Once you go mac, you never go back.

Bu altıntıya da artık katılmıyorum ama konu dışı…

Evet dostlar, siz neler yapıyorsunuz bu hosting / domain ücretleri konusunda ? Bir de domain kaydı için genelde tercihiniz hangi registrar oluyor ? Verdiğiniz ücretler sizin de gözünüzde büyüyor mu ? 🙂


* Bloga ait olan info alan adını yine de piyasaya göre en uygun fiyata aldığımı söyleyebilirim (asıl registrar olan Namesilo LLC daha pahalı fiyattan yeniliyor). Bu yüzden Özkula <3 ben.

** Zam konusunda kimseye bir şey demiyorum çünkü tüm maliyetler döviz ve hizmet aldığım yer gerçekten 2015’ten beri fiyat artışı yapmamayı tercih etti.


Öne çıkan görsel: Stephen Phillips, Unsplash.

Kullandığım WordPress Temaları

Selamlar,

2009 yılından beri devam eden WordPress maceramda şu temaları kullandım;

  1. Spring Loaded
  2. Infoist
  3. Iconic One
  4. Sparkling
  5. Yirmi Yirmibir
  6. Neve
  7. Founder

Spring Loaded

the449 tarafından yazılmış olan Spring Loaded, adına yakışır şekilde ilkbahar ve yeşil esintili, çayır çimenle dolu tam bir old school temaydı.

Spring Loaded

Küçük bir header , sidebar, yerleşik arama çubuğu ile şirin ve temiz bir tema.

Bu temada o zamanlar kendim için not ettiğim Linux komut pratiklerim ve çeşitli konfigürasyonlarımı yayımlıyordum. Tam bir geliştirici blogu temasıydı.

Kendisi şu an emekli edilmiş durumda.

Tema Bilgisi Demo | Ücretsiz| Güncel Değil


Infoist

WPThemes tarafından yazılmış olan Infoist, o zamanlar piyasayı kasıp kavuran Tumblr bloglarının tasarımına yakın ve temiz bir görünüm sunuyor.

Infoist

Tema genel olarak içeriği temiz bir şekilde ön plana çıkarmaya odaklı. Kişisel bloglar için güzel bir temaydı.

Bu temayı kullanmam, blogumun en çok etkileşim almaya başladığı zamanlara denk geldiği için kendisinin yeri bende ayrıdır.

28 Haziran 2013’den beri güncelleme almamış olmasına rağmen şu an 600 blog tarafından kullanılmaya devam ediyor.

Tema Bilgisi Ücretsiz| Güncel Değil


Iconic One

Themonic tarafından geliştirilen Iconic One, 2.1.8 sürümüyle 20.000’den fazla WordPress blogda kullanılıyor.

Iconic One

Son güncellemesini 6 Kasım 2020’de alan bu tema, tamamen temiz ve sade tema arayanlar için harika bir çözüm.

Özellikle geliştirici blogu (dev-blog) açıp, kod paylaşımı yapacaksanız, herhangi bir konuda How – to (Nasıl yapılır ?) belgeleri oluşturacaksanız, bu temayı size rahatlıkla önerebilirim. Ya da minimal kişisel blog teması olarak da kullanabilirsiniz.

Ayrınca bu temanın Premium versiyonunu da edinebiliyorsunuz.

Iconic One’ı Türkçe’ye Poedit programıyla çevirmiştim. Eğer bu temayı Türkçe kullanmak isterseniz, benimle iletişim kurmanız durumunda çeviri dosyalarını yollayabilirim.

Bu tema eski blogumun zirveye oynadığı zamanlarının teması. O zamanki Google etkileşiminden anladığım kadarıyla oldukça SEO dostu bir yapısı var.

Tema Bilgisi Ücretsiz | Güncel


Sparkling

SilkaIns (Colorlib) tarafından geliştirilen bu temayı şu an kullanıyorum.

Sparkling

Tema Ana Sayfası 

Demo

İndirme Bağlantısı

Öne çıkan görsel seçeneği, yan bileşen, footerda üç ayrı bileşen imkanı (ben kullanmıyorum) ve daha özelleştirilebilir bir ortam sunması sebebiyle bu tema üzerinden devam ediyorum.

WordPress.org’un söylediğine göre 30.000’den fazla blogda etkin olarak kullanılıyor.

Tema Bilgisi | Ücretsiz | Güncel


Yirmi Yirmibir

WordPress 5.6 sürümü ile birlikte standart olarak gelen tema.

Yirmi Yirmibir

WordPress öntanımlı temalarından yaklaşık sekiz yıldır bezmiş durumdayken birden bu güzel temayı ortaya atıverdiler ve ben çok beğendim.

Blogu adeta bir tuval gibi kullanmanıza olanak veriyor. Bunun dışında benim gibi ”anam babam usulü” de kullanmaya devam edebilirsiniz (Ana sayfada metin özetleri ve altta bileşenler şeklinde).

Temanın detaylı duyurusuna şuradan ulaşabilirsiniz.

İlk haftasında olmasına rağmen şimdiden 10.000 blogda kullanıldığını görebiliyoruz.

Kendisine bu blog üzerinden de kanlı canlı göz atabilirsiniz.

Tema Bilgisi | Ücretsiz | Güncel


Neve

Yirmi Yirmibir’in klasik editör yerine blok düzenleyici ile daha verimli kullanılabildiğini fark ettikten sonra, ”ücretsiz sürümüyle blog görünümü üzerinde tam kontrol sağlayabileceğim bir tema” arayışına girmiştim ki Neve‘ye rastladım.

Neve

Bu temanın en sevdiğim özelliği, ücretsiz sürüm kullanmanıza rağmen sanki bir Pro sürüm kullanıcısıymışsınız gibi destek alabilmeniz.

Örneğin tema güncellemesi sonrası tek tıkla önceki sürüme rollback yapma imkanınız oluyor. Ya da ücretli temalarda var olan ”bilmem kaç şablon içerisinden görünüm seç” olayı artı footer’ı tema arayüzünden editleyebilme gibi hoşunuza gidebilecek birçok seçenek mevcut.

Peki ben ne yaptım ? Durdum mu bu temada ? Tabii ki hayır. Daha bir ay bile geçirmeden, gönlüm yeni bir temaya kaydı.

Bu arada adamlar o kadar ilgili ki, neden temayı kullanmayı bırakacağınızı çoktan seçmeli bir anketle pop – up pencerede soruveriyor. Hatamız varsa söyleyin gibilerinden.

200.000’den fazla blogda kullanıldığını da not düşelim.

Tema Bilgisi | Ücretsiz | Güncel


Founder

Founder ‘ı tema galerisinde rastlantı sonucu buldum.

İçeriğinizi temiz ve basit bir şekilde sunmak istiyorsanız bu tema tam size göre. Zaten beni de en etkileyen kısmı bu oldu.

Founder

Ücretli sürümü de var ama ben yine ücretsiz sürümle kullanıyorum.

Benim için footer’ı değiştirebilmek önemliydi ve bunu ücretli sürümde sunuyordu. Hiç gerek yok, kodu düzenleyerek footer’a ayar verdim.

Şu an için 1.000’den fazla blogda etkin olarak kullanılıyor. Yani henüz çok yaygın olduğunu söyleyemeyiz. ”Buralar ilerde değerlenecek” diyorum.

Bir kurcalayın, yardıma ihtiyacınız olursa çekinmeden yazabilirsiniz.

Tema Bilgisi | Ücretsiz | Güncel


Denediğim tema sayısı epey fazla olmasına rağmen bu dört tema dışında tutunabildiğim bir tema olmadı. (Yirmi Yirmibir teması ile devam ettim)

Bunda, ücretli temaları gereksiz bir maliyet olarak görmemin ve ücretsiz tema havuzunun sıklıkla birbirini tekrar eden seçeneklerden oluşmasının etkisi büyük olsa gerek.


Öne çıkan görsel: Fikret Tozak, Unsplash.